Gjërat

Autorja: Daniela Manzini Kusching

Përkthyesi: Artur Peçi

Do të kisha dëshirë të shkruaja diçka për të qenë, mbase jo tepër të rëndësishme, por gjithsesi të këndshme e të gëzuar, ç’ka të përvijonte buzëqeshje në fytyrat e atyre që do ta lexonin. Por fatkeqësisht nuk më vjen ndërmend asgjë për të qeshur, përveç gjërave të zakonshme. Përpara sysh shfaqen vegime të turbullta, kujtime të mjegulluara nga koha, rrëfenja që dikush m’i ka treguar dikur; një shpërbërje ngjyrash që ngjyros një shpërbërje ndjenjash, asgjë më tepër se kaq.
Mbase do të jetë mosha. Ose ora e vonë. Është natë dhe në shtëpi jam vetëm, sepse të gjithë flenë, e është njësoj sikur nuk janë aspak. Nuk kam një fëmijë me të cilin mund të flas, e aq më keq të ngre zërin – merret me mend se midis nesh nuk ia dalim të kuvendojmë shtruar, jemi tepër të ngjashëm ose tepër të ndryshëm nga njëri-tjetri, – nuk kam një burrë me të cilin të grindem në lidhje me shpenzimet pa fre, paratë që mungojnë, a djalin që nuk po rrite siç do donte i ati, o siç shpresoja unë. Nuk kam askënd, -vetëm hijet baresin në korridor, atje ku drita e dhomës zbehet dhe e vetmja zhurmë është kërcitja e tastierës së vjetër të kompjuterit nën gishtat e mi nervozë. Tashmë gjërat përreth nisin e marrin formë, më ngulin sytë, shumë prej tyre më njohin e i njoh mirë, që nga kohët e fëmijërisë sime. E në këto vite jam kujdesur për to, u kam fshirë pluhurin, i kam pastruar, arrijnë të ndiejnë madje dorën time, peshën e dashurisë dhe dhimbjes.
Piktura e varur në dhomë pat qenë e tim gjyshi, mbas vdekjes e trashëgoi im atë, e pastaj unë; një lëndinë e madhe e bleruar në një ditë plot diell, ku shfaqen dy figura, një djalë shpinëkërrusur dhe një fshatarkë e shtrirë nën një tendë teksa mbrohet nga dielli, e më tej lopët që kullosin të shpenguara. Është goxha peizazh dhe të frymëzon një lloj qetësie shpirtërore, kthjellim, nostalgji për thjeshtësinë e humbur të atyre viteve në kërkim të një jete më të mirë.
Pastaj është laraska prej porcelani, e madhe sa një fëmijë dyvjeçar, mbështetur në anë të oxhakut me kthetrat e ngulura mes fijeve të praruara të barit. Kur qeshë ende fëmijë kjo ishte qoshja ime e preferuar. Atje ku gjërat merrnin jetë e kuvendonin midis tyre.
Sonte të njëjtat gjëra llomotisin në errësirën e natës dhe ia dal të shquaj veten në qenësinë e tyre; teksa më bëjnë shoqëri, duke përthyer dritën që përplaset mbi to.
Nëse dikur ka pasur një të shkuar, mbase do ketë edhe të ardhme. Megjithse, kush pyet për të…! Për të ardhmen them…
Nuk shtyhet jeta duke parë veçse përpara. Dhe kështu ndalem një hop, gishtërinjtë përkëdhelin tastierën ndërsa mbaj vesh zërat e së shskuarës, e të tashmes së sapoikur, duke shijuar të mirën e të keqen e mbrame, ngërthyer së bashku përtej kufirit të shpresës.
Nuk e di ç’do të ndodhë nesër. Por tash ndodhem këtu dhe të mitë flenë, e gjërat përreth lëshojnë tinguj çudibërës, zëra të mrekullueshëm që ravijëzojnë para sysh qiej të kthjellët, që kanë parë aq shumë nga jeta e të shumtëve, që dinë ç’do të thotë të rrish në një cep e të presësh, varur në mur a mbështetur në anë të oxhakut, dinë të dëgjojnë e të shohin; dhe më shohin, ndërsa shuaj kompjuterin dhe nën dritën e ndrojtur të agimit dal nga shtëpia me çap të lehtë për të mos bërë zhurmë e nisem për rrugë, përtej fushave, atje ku kodrat ngrenë krye e ku mund të shtrihem të pushoj, teksa dielli shfaqet në horizont me sy të përgjumur.
Një tjetër herë.

SHËTITJE MES RESH

Fryn një fllad idhnak e i vakët, një fllad pranvere i parakohshëm, ndonëse prilli nuk ka trokitur ende dhe flladi vetë ngjason me ata mullinjtë e erës që vërtiten e vërtiten duke ngritur në ajër pluhurin dhe vogëlsirat e rrugës, e teksa i rrotullon, ngjan sikur dëfrehet njëherazi me to, përpara se t’i lëshojë sërish përdhe. Era fut turiçkën nën veshjet dimërore të njerëzve, nën cullufet e flokëve të çunakëve që bredhin shpenguar, përtej dritareve të mbyllura teksa pudros xhamat, skërmit me dhëmbë lëndinën ku bari gjallon sërish, vete e këput një lulkë kokëulur dhe përkëdhel diku më tej vjollcat e llastuara në postafin përpara shtëpisë sime, ndërsa në qiellin e kthjellët shfaqen shtëllunga resh; e duket sikur gjithë bota po ujdiset përpara pasqyrës.
Njerëzit bredhin nxituar në të njëjtat rrugë dhe ndalen përpara stacionit të autobusit, – i cili vonon ashtu si përherë – më tej dikush vete e përplaset mbas dikujt që ka ndaluar befas e nisin të grinden dhe të tjerët rrinë e bëjnë sehir. Kalojnë ca çunakë me hap të shpejtë e fytyra gazmore e më pas një plakush me biçikletë, që ndërsa u jep këmbëve, ndien në çdo lëvizje kërcitjen e thatë të kockave të ronitura. Vjen autobusi, – më në fund – dhe njerëzit ngjiten e në stacionin e zbrazët e të rrahur nga dielli nuk mbetet më askush. Përveç meje.
Një gushkuq pendëndritur, me fyt të përskuqur e me ata sytë e vegjël përgjimtarë, shtrin flatrat në vorbullën e erës dhe fluturon shpenguar mes reve. Dhe sa më shumë fiton lartësi, aq më të vogla bëhen shtëpitë dhe makinat përposh, e njerëzit zvogëlohen e gjithçka humbet rëndësinë e saj. Këtë zogu e di. Ndonse e shkon më të shumtën e kohës i trembur në kërkim të ca thërrimeve të mjera në një qoshe të parkut, nën zhurmën shurdhuese të makinave dhe njerëzve. Por bota e vërtetë është atje lart, në atë hapësirë të pasosur, ku teksa ndesh zogjtë e tjerë dhuron cicërima të këndshme e fluturon duke ndjekur erën që fryn.
E përgjumur mbi renë time të vockël, e ndjek me sy derisa zhduket në horizont, përpara se të rinis shëtitjen time mes resh. Nuk do të hiqja kurrë dorë nga kjo shëtitje e bekuar, të parën ditë me diell mbas asaj stine dimri, dhe pse e di që sërish do më duhet të brez në atë stacion autobusi. Po ndërkaq më mbeten ende shtatë minuta të cilat dua t’i shtyj duke u çapitur lehtazi mes reve, teksa shtrij duart e mbush grushtet me flakët e përshndritshme të rrezeve, zhys sytë e dehur në ato trajta të çrregullta e të përsosura, ndërsa nga larg dielli përkëdhel kockat e mia të plakura, duke më lënë të mbështillem nga ato shtëllunga të bardha e kryeneçe, e më pëshpërit në vesh fjalë dashurie.
Por duhet të nxitoj të zbres. Edhe një çast, vetëm një… E di, nuk ka më kohë. Dhe kujtoj zogun që vazhdon fluturimin. Ndërsa unë ia lejoj vetes më të rrallë, gjithnjë e më rrallë të braktisem në krahët e fantazisë. Përse vallë, përse?
Ti shpend fatlum që përshkon hapësirat ndjekur nga sytë e mi të mjerë, teksa më sheh që dal çdo mëngjes me fytyrën e lodhur nga nata e hap të nxituar, duke harruar vetveten në një stacion autobusi të zbrazët. Fluturo në çerdhen tënde! Dhe shih tek çapitem në rrugën time, më duhet të eci akoma…, një hap, edhe një tjetër…
Por tashmë jam lodhur me të gjitha. Nuk ka më kohë për të filluar sërish. Lermëni këtu ku jam…! Pezull…