Alaska

Autorja: Alice Adams

Përkthyesi: Ilir Sofroni

Megjithëse znj. Lawson nuk vë më pije alkoolike në gojë, as edhe një pikë për be, qysh prej festës së Vitit të Ri 1961 në Juneau të Alaska-s, ajo hera-herës ndjehet e pështjelluar se cilin bashkëshort do të takojë në mbarim të ditës. Ishte martuar pesë herë dhe i dukej sikur kishte jetuar gjithkund. Tashmë punon pastruese në San Francisco, edhe pse ndokush mund të thotë që është aq e moshuar sa nuk e bën këtë lloj pune. Flokët e saj, për vite të tërë lyer me të kuqe, tani vende-vende i janë thinjur dhe kaltërsia e dikurshme e syve i është zbehur. Lëkurën e ka bronz të errët, por ajo tanimë e quan veten zezake – me prejardhje nga New Orleans-i.
Nëse dikush dilte dhe e pyeste, me cilin je e martuar Lucille Lawson? natyrisht që do të përgjigjej, me Charles-in, ne banojmë në “Western Addition” të San Francisco-s dhe që të shkosh deri atje, duhet të marrësh dy autobusë.
Por edhe pa e pyetur kush, ajo e ndjen praninë e atyre burrave të tjrë – pa emra, turbull, struktur thuajse skajeve të mendjes së saj. Dhe shumicën e tyre kërcënues, veçanërisht burrin që e përdhosi atë festë të Vitit të Ri në Juneau. Ai ishte më i keqi, pa dyshim, por asnjëri prej tyre s’ia vlente po ta mendoje hollë-hollë. Kurse ajo përherë duke punuar nga anjë vend në tjetrin, përherë e lodhur në mbarim të ditëve të saj, pastaj vinin në shtëpi burrat dhe plot punë të tjera që lipsej të bënte për ta. Disa syresh u bien borive të veturave kur vijnë të të marrin, kujton ajo, por zakonisht të duhet të bësh goxha rrugë, përmes autobusave dhe makinave, për të arritur deri aty ku janë ata, deri aty ku ti dhe ata banoni.
Tanimë znj. Lawson pastron për znj. Goldstein, një pasanike e bardhë, më e moshuar se znj. Lawson, që jeton e vetme në një shtëpi të madhe në rrugën “Divasadero”. Ajo ka vizitorë të shumë, disa prej të cilëve bujtës dhe të gjithë të bëjnë për të qeshur. Shumë syresh janë të huaj, por aspak të fisëm. Vetë znj. Goldestein vazhdon të udhëtojë pa hesap në vende të veçanta si Kina, Kuba dhe Afrika.
Ajo çka znj. Lawson di të bëjë më mirë, është përshndritja e argjendit dhe më të shumtën e herës këtë bën ajo, përshndrit takëmin e çajit, atë të kafesë dhe gjithë takëmet e të ngrënit, megjithëse znj. Goldstein mëse një herë kishte psherëtirë dhe thënë se ndoshta tërë ato argjendurina duheshin hequr nga përdorimi apo shkrirë për të ndihmuar të varfërit në disa nga vendet që ajo vizitonte; gjithë ai argjend përreth s’është veçse mburravecëri, mendon znj. Goldstein. Mirëpo për znj. Lawson është diçka e përditshme që do të bërë (znj. Goldstein nuk shprehet hapur për këtë, por ato të dyja e dinë).
Bashkë me përshndritjen e argjendit, ajo merr pluhurat dhe hera-herës hekuros nga pak, ndonjë plaçkë të mëndafshtë apo këmishët e linjta; znj. Goldstein s’para vishet e ngjishet dhe zakonisht parapëlqen pulovrat dhe pantallonat e vjetra. Me rrobat më të mira vishet atëhere kur del të marshojë për diku, gjë që e bën bukur shpesh. Në këto raste, ajo vesh një fustan të zi, stoliset me perlat e saj të vërteta dhe mban parulla të tilla si: Kur S’ka të Liga, Ato Janë të Mira, Panterat e Përhimta Luftëtaret e Paqes, Znj. Lawson mendon se kësisoj ajo do të binte goxha në sy dhe nuk mund ta përfytyrojë znj. Goldstein mes turifarëlloj njerëzish, të cilët rëndom gjenden në ato radhë marshuesish; mjekra dhe xhinse zhele-zhele, këmisha të vjetra dhe të qelbura, tërë djersë, gra të bëshme pa gjimbajtëse. Kurse zonjusha thatanike flokëbardhë Goldstein me perlat e saj.
Për t’iu gjendur në punët e rënda të shtëpisë, dyshemenë e kuzhinës, stufën dhe vaskat e banjës, znj. Goldstein ka punësuar Gloria-n, një vajzë të re të bardhë. Në krye të herës, znj. Lawson s’pati fort esim që një vajzë e re si ajo, mund të pastronte ndonjë gjë, një çupë e vogël flokëverdhë me ata sy të kaltër kukulle e me ca pantallona të bardha si veshje pune, mirëpo Gloria lëviz nëpër atë shtëpi të madhe, porsi një vetëtimë e vogël që përhap dritë të bardhë, dhe lë pas gjithçka të pastër. Madje edhe me shikimin e saj, tashmë jo aq të fortë sa dikur, znj. Lawson mund të shohë sa të pastra janë dyshemeja e kuzhinës, stufa dhe vaskat e banjës. E pra, ajo s’i ka lënë t’i shpëtojnë syrit të saj.
Gloria vjen çdo mëngjes në orën tetë dhe i bën gjithë ato punë vetëm për dy orë. Kurse znj. Lawson zakonisht mbërrin pas orës nëntë, gjë që varet nga shpejtësia e autobusëve. Kështu që ka raste kur ato punojnë të dyja bashkë, znj. Lawson te lavamani me argjendurinat, ose duke marrë pluhurin e tryezës së shkrimit dhe librave të znj. Goldstein – kurse Gloria e ulur më gjunjë mbi dyshemenë e tualetit (Gloria ka të drejtë; dyshemeja mund të pastrohet vetëm më gjunjë, paçka se në ditët tona janë të paktë ata që e dinë këtë). Sigurisht që ato nuk flasin dhe aq kur janë duke punuar, ngaqë Gloria-s s’i mbeten veçse njëzet minuta kohë gjersa të shkojë në punën tjetër, në po atë lagje. Nganjëherë znj. Lawson, ndërpret përshndritjen e argjendit, marrjen e pluhurit dhe ngroh kafe për të dyja, e ato flasin paksa. Gloria ka plot shqetësime, mendjen e ka plot me të tillë, – këtë znj. Lawson mund ta kuptojë, edhe pse Gloria nuk flet, – përtej telasheve të rëndomta të gjithkujt, parave, qirasë dhe ushqimeve, e në rastin e gloria-s shto edhe riparimet e veturës, një “WW”-i të vjetër.
Dy femrat vërtet nuk janë shoqe, por duke i marrë parasysh të gjitha, ato shkojnë mirë bashkë. Ka ditë kur asnjërës prej tyre s’i vjen për të folur, dhe të dyja veçse lexojnë kalimthi paragrafet e gazetës dhe komentojnë këtë apo atë lajm. Herë të tjera ato fjalosen nga pak.
gloria-s i pëlqen të dëgjojë për New Orelans-in e së kaluarës, kur i ati i znj. Lawson kishte një farmaci, ku ushtronte mjekësinë sa e si të donte, sesi më pas ata të gjithë u zhvendosën në Texas, dhe Ku-Klus-Klan-i u ra pas, e ata u fshehën dhe vazhduan të lëviznin drejt një qyteti tjetër. Kurse Gloria i tregon znj. Lawson për të motrën, e cila ndjehet e turpëruar që ajo pastron shtëpitë e të tjerëve për të jetuar. E motra, sharon-i, jeton andej larg nga alaska, por jo në Juneau, ku kish jetuar znj. Lawson. Motra e Gloria-s jeton në Fairbanks, ku i shoqi ndjek shkollën e pylltarisë.
Sidoqoftë, pavarësisht se ajo dhe Gloria ia kalonin mirë, pasditeve vonë, znj. Lawson nis e merakoset se mos Gloria do të gjejë diçka që nuk shkon në punën e saj, kur vjen e para në mëngjes. Diçka që ajo s’e bënte siç duhej. Ajo madje e përfytyron Gloria-n duke i thënë znj. Goldstein: “Ndershmërisht nuk e di si vazhdoni ta mbani atë plakën Lawson? Ajo nuk mund të shohë për të pastruar shumë mirë dhe është tepër e vjetër për të punuar”.
Znj. Lawson nuk mendon me të vërtetë që Gloria do ta thoshte një gjë të tillë, madje edhe nëse ajo e bënte, kish të ngjarë që znj. Goldstein të mos ia vinte veshin. Mirëpo kjo ide e shqetëson ende dhe ajo, e merakosur, vazhdon të fshijë dyshemenë e kuzhinës e të marrë pluhurat e sallonit të gjatë në pjesën e përparme të shtëpisë. Në të njëjtën kohë, mendja i bezdiset nga imazhet e burrave, fantazma të zymta, në Juneau, Oakland dhe Kansas City, burrave që s’dinte pse donin ta gjenin në shtëpi. Udhëtime të gjata me autobus, dhe kalalkanosje mes erërash të ftohta në vendet ku ndërron linjën, përndryshe të duhet të presësh shumë kohë për zhurmën emocionuese të borive, gjersa arrin të futesh në veturat e tyre të vjetra gërvitëse dhe nëpër errësirë të shkosh në shtëpi.

Znj. Lawson ka plotësisht të drejtë, Gloria vuan nga shqetësime mendore serioze – në të vërtetë, shumë më serioze sesa znj. Lawson mund të ketë menduar: problemi i tmerrshëm që s’i shqitet nga mendja, është një lungë e vogël në këmbën e saj, në mes të pulpës së këmbës së saj të majtë. Një lungëzë e vockël. Gloria zgjat vazhdimisht dorën për ta prekur, s’ka rëndësi se ç’është duke bërë dhe lunga është gjithmonë atje. Ajo nuk mund të rrijë pa e prekur. Mendon gjithë kohës për atë lungë, ndërlikimet që mund t’i sjellë dhe pasojat e mundshme. Duke ngarë për në punë “WW”-in e saj karakatinë, që hidhet e pritet, ajo zgjat dorën gjer te pupla për të kontrolluar lungën. Nja dy herë, gati sa nuk u përplas ndërsa përqendrohej te ajo, se çfarë ndiejnë gishtërinjtë e zgjatur teksa prekin këmbën e saj.
Si për ters, po atë javë që vuri re për herë të parë lungën, Gloria njohur një burrë përnjëmend të mirë, thuajse në moshë të saj: Dugaldin, as i martuar, as homoseksual (një mrekulli këtë kohë në San Francisco). Ai është barist në një lokal ku ajo shkon nganjëherë me shoqet pas ndonjë filmi apo diçkaje tjetër. Në një farë mënyre, Gloria e ka njohur Dugald-in prej kohësh, kurse në një mënyrë tjetër, jo – gjer ditën kur ndodhi të hynte në atë lokal vetëm, e menduar. E pra, pse të mos ndodhte kështu? Jam e lodhur (ishte një pasdite vonë), s’do t’ishte keq të pija një birrë. Dhe atje ishte Dugald-i, dhe ata biseduan, dhe ai e ftoi të dilnin të nesërmen mbrëma që e kishte pushim. Dhe një ditë më pas, ajo zbuloi lungën.
Sidoqoftë, Gloria shkoi me Dugald-in dhe e kaloi thuajse shumë mirë – me përjashtim të rasteve kur hamendësonte se çfarë mund të mos shkonte me të, raste kur ajo ftohej dhe e mbulonte heshtja. Gloria mendon që dugald-i mund të mos e fitojë më për të dalë, madje edhe po e bëri, ajo nuk mund të ngatërrohet aspak me ndonjërin, njëherë përnjëherë jo.
Gjithashtu, e motra, Sharon-i, në Fairbanks të Alaska-s, e ka ftuar Gloria-n të shojë e të rrijë atje një javë, ndërkohë që i shoqi i saj, studenti i pylltarisë, kthehet në Kansas për të parë të afërmit; Sharon-i nuk e ka shumë fort për zemër familjen e të shoqit. Gloria mendon të shkojë atje në qershor për dhjetë ditë, ndërkohë që znj. Goldstein ndodhet përsëri në Kinë. Gloria është përgjithësisht e kënaqur me atë çka mund t’i sjellë kjo vizitë; teksa pastron me “Ajax” dhe “Lysol” tualetin e sipërm të znj. Goldstein, ajo mendon për Alaska-n dhe përfytyron akullnaja gjigande, kafshë të egra vigane, male fantastikë të mbuluar me dëborë. (Dugald-it do t’i dërgojë një kartolinë miqësore, mendon ajo, e ndoshta edhe një plakës Lawson). Duke qeshur, për një çast vuri një bast të vogël me veten, që Sharon-i do t’i kërkojë të mos ia zërë në gojë askujt, të lutem, çfarë bën ajo, Gloria, për të jetuar. E pra, Gloria-s as që i bëhet vonë fare. Zoti e di që puna e saj nuk është kushedi për t’u zënë në gojë; atje thjesht merr më shumë para në orë se gjetkë dhe nuk paguan taksat (ajo gjithnjë frikësohet – kur nuk i ngrihet mendja nga shqetësimet e saj të tjera më të tmerrshme – se një ditë prej ditësh IRS-ja1 do ta kapte). Nga ana tjetër, është argëtuese ta vësh në siklet Sharon-in.
Megjithatë, netëve në shtëpi, e shtrirë në shtrat zgjuar, sigurisht që Gloria s’mendonte për gjë tjetër veç lungës. Por edhe për spitalet: kur ishte 16 vjeç, hoqi bajamet dhe qysh atëhere vendosi të mos operohej më edhe sikur të bëhej qameti. Nëse një ditë do të bëhej nënë, do të lindte në shtëpi. Spitali ishte shumë i frikshëm për të, çdokush atje e tmerronte, të gjithë mjekët dhe infermieret (përveç nja dy ndihmëseve zezake, kujton ajo, të cilat ishin të dashura, përnjëmend të mira). Atje gjithkush e bënte të mos ndjehej tamam njeri. Pastaj spitali do t’ia hante tërë paratë që fitonte, dhe akoma më keq, tërë kursimet e saj të kujdesshme (ajo mendon që një ditë të blerë një shtëpizë verimi pranë Tahoe-s dhe të rrisë qen të mëdhenj). Gloria përfytyron sikur po i presin diçka. Këmbën e saj. Shëmtohet aq shumë, sa çdokush përpiqet të mos e shikojë. S’ka më meshkuj për të, s’ka takime, s’ka Dugald apo ndonjë tjetër. S’ka dashuri apo seks përsëri, kurrë më.
Gjatë ditës, llahtaria e saj është paksa më e përballueshme, megjithëse përsëri aq e fuqishme, saqë mendimi për të thirrur mjekun, për t’i treguar atij lungën, e për ta pyetur çfarë të bënte – ia ngrin gjakun e thuajse ia ndal zemrën.
dhe lunga s’i lëviz nga vendi asnjëherë. Ndoshta po rritet.
Znj. Lawson i ka thënë Gloria-s që nuk vizitohet kurrë; ajo është mjekja e vetvetes, thotë znj. Lawson. Gjithmonë ka qenë e tillë. Madje Gloria ka menduar t’ia tregojë lungën znj. Lawson.
Mirëpo ajo përpiqet të mendojë mirë për Alaska-n. Ata kanë një apartament të vogël e të lezetshëm mu në kompleksin universitar, i ka shkruar Sharon-i. Fairbanks-i është i ndërtuar mbi një lumë, ku do të bëjnë një shëtitje mbasditore me anije. Do të kalojnë një natë në malin McKinley dhe do të vazhdojnë me një ekskursion në gjirin e botës së atjeshme shtazore.
-Në Fairbanks tani. Kurrë nuk shkova në ato anë, – thotë znj. Lawson kur mori vesh për ftesën e Sharon-it dhe udhëtimin e parashikuar të Gloria-s. – Por gjithnjë dëgjoja të thoshin se atje ishte përnjëmend bukur.
Në të vërtetë, asaj nuk i kujtohet gjë prej gjëje nga Fairbanks-i, por për hir të Gloria-s, ajo shpreson që atje të jetë bukur dhe arsyeton se çdo vend tjetër në botë do të ishte më i mirë se Juneau, struktur mes malesh aq të thiktë, që dukeshin sikur do ta zinin përfund.
-Shpresoj të jetë bukurë – thotë Gloria. – Shpresoj vetëm të mos më shqyejë ndonjë ari gjatë ekskursionit mes botës shtazore.
Përveç lënies së alkoolit dhe mosvajtjes te mjekët (ajo ka lexuar gjithë librat e vjetër mjekësorë të të atit dhe mban mend të shumtën e asaj çka lexuar), znj. Lawson beson se shëndetin dhe fuqinë – goxha të mirë për një të moshës së saj – i gëzon falë dremitjeve të shkurtra që merr përditë. Nuk flinte tamam, thjesht ulej një copë herë në ndonjë vend vërtet të rehatshëm dhe mbyllte sytë.
Tani ajo e bën këtë avaz në një dhomë të vogël pranë bibliotekës kryesore të znj. Goldstein (znj. Goldstein tashmë ka ikur në Kinë, por edhe sikur të ndodhej në shtëpi, nuk do t’ishte kundër marrjes së një syri gjumë). Znj. Lawson mbështetet në një ndenjëse të madhe, të vjetër e të bollshme të veshur me lëkurë dhe heq këpucët. Ka shumë të ngjarë që nga shkaku i bisedës për Alaska-n dhe udhëtimin e Gloria-s, mendja e saj atë mëngjes të qetësohet duke hyrë e duke dalë nga Juneau-ja. Pastaj sjell ndërmend acarin e hidhur, shirat e ftohta të atij dimri atje lart në veri, erërat, mjegullat edhe më të trasha se pambuku dhe errësirën. Dëborën që nganjëherë i mbyllte ata brenda shtëpizës së vogël prej druri, në shpat të kodrës, me ditë të tëra, madje dhe me javë. Ajo dhe Charles-i: ai burrë kishte po atë emër që ka burri i saj tanishëm, i vjen ndërmend znj. Lawson – e çuditshme të harrosh një gjë të tillë. Ata gjithmonë pinin shumë, ajo dhe Charles-i në alaska; dimri s’kalohej ndryshe. Dhe si pasojë, shumë shpesh do të grindeshin, zënka të shëmtuara të dehurish, fjalët e të cilave në mëngjes, ajo as që mund t’i mbant mend. Mirëpo atë vigjilje të Vitit të Ri, ata po e kalonin vërtet shumë bukur; ai ishte përnjëmend i këndshëm, i qeshur e kështu me radhë si në raste të tilla, veç kur pastaj, krejt papritur, sikur u bë tjetër njeri dhe e qëlloi atë. E kapi për flokësh, që asokohe i kishte të kuqe, dhe e quajti shtrigë dhe e hodhi me grushta në dysheme; dhe e përdhosi. Më pas, atij natyrisht i erdhi keq dhe i tha që mungesa e punës e kishte bërë të ndihej i poshtëruar, mirëpo ai sërish e kishte përdhosur atë.
Duke u shkëputur nga ajo gjysmëndërr, gjysmëkujtim i tmerrshëm, znj. Lawson përsëri sikur ta kish pyetur dikush, se tashmë ajo është e martuar me Charles-in në San Francisco. Ata jtojnë në “Western Addition”; nuk vënë alkool në gojë, dhe ky Charles-i të shumtën e kohës është burrë i mirë.
Pastaj ajo përpiqet të sjellë ndërmend tre bashkëshortët e tjerë, njërin në Oakland dhe dy të tjerët në Chicago e Kansas City, por hiçgjë nuk i kujtohet për ta. As fytyra, as fjalë, vetëm hije dhe asgjë nga pamjet e njëmendta të ndonjërit prej atyre qyteteve. E vetmja gjë për të cilën ajo ndjehet tejet e sigurt, është që asnjëri prej atyre burrave të tjerë nuk quhej Charles.

Në aerpolanin e linjës për në alaska, Gloria-s i ndodh diçka e tmerrshme, e lemerishme, kryekëput e frikshme: një vajzë vjen e i ulet në ndenjësen ngjitur dhe asaj i mungon pjesa e poshtme e këmbës së djathtë, që e kishte të prerë. Një vajzë e bukur flokëzezë, me trupin e Gloria-s, veshur me një xhaketë të lezetshme dhe me një lloj fundi të gjtaë. Një çizme. Paterica metalike.
Gloria frikësohet së tepërmi – ajo e di që ky është një ogur, një shenjë që për të ka një kuptim – ngaqë është e trullosur dhe pa qejf; mbështetet në ndenjëse dhe mbyll sytë teksa aeroplani ngjitet vrik përpjetë, dhe rri ashtu upërgjatë gjithë kohës së mbetur të udëhtimit. Ajo prpiqet të mos mendojë; përsërit me vete numra dhe fjalë të pakuptimta.
Dikur ndjen dikë t’i prekë krahun. Duke u mledhur pas ndenjëses, ajo hap sytë dhe sheh vajzën ngjitur me të, e cila po e pyet:
-Je mirë? Ke nevojë për ndonjë gjë?
-Jam mirë. Vetëm kam pak rrufë. – Gloria buzëqesh qëllimisht në një mënyrë jomiqësore. Në ka gjë në botë që nuk e do, është biseda me atë vajzë: më në fund vajza kthehet nga këma e saj e prerë dhe i tregon Gloria-s.
-Gjithçka nisi me një lungë që kisha mu këtu.

Mjekët zakonisht nuk i ndjejnë këmbët tona gjatë ekzaminimeve fizike, mendon Gloria; ajo po rri përkrah Sharon-it mbi kuvertën e anijes së madhe lumore, që po çante ngadalë ujërat e lumit Natoma. Fshehja e një lunge për një kohë të gjatë, do të ishte e pamundur kur ajo të rritej së tepërmi, mendon Gloria, ndërkohë që kapiteni i anijes njofton se po kalonin në vendin që dikur ishte një vendbanim indianësh.
Alaska është shumë më e rrafshtë sesa e kishte përfytyruar Gloria, të paktën përreth Fairbanks-it dhe megjithëse ajo sigurisht që i kishte dëgjuar fjalët dielli i mesnatës, nuk e dinte se ato ishin një përshkrim i fjalëpërfjalshëm; e zgjuar në orën tre apo katër të natës nga ëndrrat e këqija dhe paniku i errësirës (me këmbët e mbështjella nën vete dhe njërën dorë duke prekur puplën e saj, lungën), ajo shikon rrezet e ndritshme të diellit që hynin nëpërmjet letrës së varakut të grisur, të cilën Sharon-i e ka ngjitur si imos më keq te dritarja. Kjo s’durohet – se ha dot mendja. Shumë më keq sesa mjegullat e trasha e të errëta që mbulojnë në verë San Francisco-n, me të cilat ajo është mësuar.
Në të vërtetë, pagjumësia dhe paniku (çka ndjeu kur pa vajzën me këmbë të prerë sigurisht ka ndikuar; ajo e di që ishte një shenjë) janë ndërthurur për të krijuar te Gloria një gjendje thuajse prhumbjeje. Ajo është aq e qetë dhe pasive, sa arrin të ndjejë edhe Sharon-in tek vret mendjen se ç’ka ndodhur me të. Gloria, edhe për t’u gjendur në muhabet, nuk bën asnjë vërejtje për mënyrën se si Sharon-i e mban shtëpinë, që është e lënë pas dore si zakonisht. Ajo nuk i thotë askujt që Gloria është pastruese.
Një erë e nxehtë vjen nga lumi dhe Gloria kujtohet që nesër ata do të ngjiten në malin McKinley dhe do të shëtisin mes botës së atjeshme shtazore.

Paksa e zhgënjyer, znj. Lawson nuk merr ndonjë kartolinë nga Gloria prej andej, megjithëse ajo ia kish përmendur dërgimin e një të tille me pamje nga Alaska.
Çka znj. Lawson merr, është një telefonatë e çuditshme nga Gloria, ditën që ajo duhej të kthehej. Çudija e kësaj bisede është se Gloria ngjan krejt si tjetër njeri, si ndonjë më e re, madje edhe sesa ajo vetë, më e re dhe krejtësisht e lumtur. Është zëri i Gloria-s, pa dyshim, por më i lehtësuar e i zhdërvjellët sesa ishte, një zë pa asnjë hije dyshimi.
-Jam kthyer, – bërtet Gloria, – por s’ma ha mendja se sot dua të punoj. Kam ndenjur paksa vonë mbrëmë… – Gloria qesh ndryshe nga herët e tjera, tërë shënd e verë dhe pastaj pyet: – Ajo ende s’është kthyer, apo jo?
E ka fjelën për znj. Goldstein. – Jo, edhe për një javë tjetër, jo, – i përgjigjet znj. Lawson. – Ti udhëtove mirë?
-E pabesueshme! Vërtet një mrekulli. Do të të rrëfej gjithçka nesër.
Teksa mbyll telefonin, znj. Lawson seç ka një lloj parandjenje, që të nesërmen në vend të Gloria-s do të vijë të punojë ndonjë imituese e saj.
Por sigurisht kur znj. Lawson mbërrin atje të nesërmen, Gloria tashmë e ulur më gjunjë po pastron dyshemenë e kuzhinës.
Dhe thuajse me të parën fillon t’i tregojë znj. Lawson për ekskursionin mes botës së atjeshme shtazore dhe për malin McKinley, me sa duket pika kulmore e udhëtimit të saj.
-Ishte vërtet e pazakontë, – thotë Gloria. – Dukej tamam si hëna me atë ndriçim të çuditshëm. Ajo ka plot për të thënë, por është e inatosur, ngaqë ngjan sikur znj. Lawson po i kushton më tepër vëmendje gazetës dhe mezi po e dëgjon. Gjithashtu znj. Lawson duket sikur është plakur edhe më, ndërkohë që gloria ishte larg, apo ndoshta Gloria thjesht harroi se ç’moshë tregon ajo, përderisa në njëfarë mënyre nuk vepron si t’ishte shumë e moshuar; znj. Lawson s’rri dot një minutë duarkryq dhe bën punë shumë më të vështira sesa Sharon-i për shembull. Por sot Gloria-s, lëkura e znj. Lawson po i duket më e mplakur se ç’ishte, e përhime dhe sytë e saj, ngaherë misteriozë, shumë më të zbehtë.
Sidoqoftë duke kërkuar më shumë vëmendje, (rrëfimi i saj ka një moment të rëndësishëm) Gloria ngre zërin teksa vazhdon:
-Dhe sa herë që dikush dallonte ndonjë prej atyre kafshëve, ai bërtiste dhe autobusi ndalej. Ne pamë kariboun, ato delet e bardha zbavitëse majë shkëmbinjve, plot drerë brilopatë dhe disa dhelpra. Asnjë ari. Megjithatë, kur ndalonim mua më zinte data. Ndodheshim buzë një shkëmbi të thikët sa s’thuhet, pjesë e malit McKinley, ma merr mendja, dhe autobusi qe goxha i gjerë, si ata të shkollave.
Gloria nuk i tregon znj. Lawson që si për çudi i pëlqente kur frikësohej. Madje ajo kishte menduar: “Sikur të vritem në këtë autobus, nuk do të shkoj kurrë te ndonjë mjek”. Çka përnjëmend ishte disi argëtuese, tani që te ky mendim mund të kapte humorin – tani që lunga krejt mistershëm dhe si me magji s’ishte më!
Mirëpo ajo ka arritur në zbulimin tronditës, kah i cili rrëfimi i ekskursionit të saj po drejtohej.
-Sidoqoftë ne u kthyem në rregull, – thotë Gloria, – dhe dy ditë pasi qemë kthyer në Fairbanks, a e di se cili ishte kryeartikulli i gazetës lokale? Ajo e ka pyetur (retorikisht) me një zë të avashtë e të thellë dhe tani që ndalet një grimë, sytë e saj të kaltër si porcelani kinez, vështrojnë ngultas të kaltrën më të zbehtë e më të çuditshme të syve të znj. Lawson.
-Bah, e nga ta di, – e nxiti atë Lawson-i.
-Ato shkruanin: “Autobusi Rrëzohet Nga Mali, Tetë të Vdekur, 42 Të Plagosur”. A të besohet? I njëjti autobus, tamam një ditë më pas. Si mendon, çdo të thotë kjo? Edhe kjo pyetje ishte retorike; tek e shqipton, Gloria qesh e kënaqur e me vetëdije.
Duke qenë grua shumë e sjellshme, edhe znj. Lawson qesh lehtë.
-Domethënë ti shpëtove. Ti don të jetosh edhe pesëdhjetë, gjashtëdhjetë vjet të tjerë.
Gloria shpërthen e paduruar: – E saktë! Kjo është tamam çka mendova atë çast. – Ajo e ndërpret bisedën, buzëqesh gjatë dhe zbardh dhëmbët e saj të vegjël. – Dhe pastaj, po atë mbrëmje të ditës që lexuam gazetën, – vazhdon ajo, – ndërsa po ndërroja rrobat, preka puplën e këmbës ku kishte qenë lunga, për të cilën isha disi e merakosur dhe lunga s’ishte më. S’mund ta besoja. Prandaj, them se duhet të ketë qenë veçse ndonjë muskul, e jo diçka e keqe.
-Muskujt e këmbës mund t’i zërë ngërçi asisoj, këtë ta kishte thënë vetë, – murmuriti nëpër dhëmbë znj. Lawson. – Kjo mund t’i shpifet njeriut nga punët e rënda të shtëpisë. Gloria duket aq e lumtur, fytyrëçelur dhe syllamburitur që znj. Lawson po i vjen njëfarësoj pas fijes, dhe kështu ajo shton: – Por sigurisht ti ke të drejtë për atë aksidentin e autobusit. Kjo dëshmon më së miri që ke shpëtuar.
-Edhe unë këtë mendova! Pastaj në Fairbanks ne pamë ata qentë e mëdhenj të racës. Po mendoj vërtet të marrë një qen. Edhe të dashurit tim i pëlqejnë, dje mbrëmë po flisnim për këtë. Zëri i saj shuhet në një kujtim të lumtur.
Më vonë, gjatë ditës, ndonëse mendon për Gloria-n dhe ndodhinë e saj, për çfarë ajo dhe Gloria i thanë njëra-tjetrës, znj. Lawson nuk është vërtet e bindur për ndonjë gjë. E vërteta është, se gloria mund të shtypej që çke me të nga ndonjë autobus në rrugët e San Francisco-s, pikërisht këtë pasdite, apo të qëllohej nga ndonjë snajper; nëpër gazeta shkruhet për snajpera që i qëllojnë njerëzit gjithandej qytetit. Ose gloria mund të zbulonte një tjetër lungë në ndonjë tjetër vend të rrezikshëm. T’i shpëtosh një aksidenti me autobus, nuk është një dëshmi që jeta e njeriut do të jetë gjithnjë fushë me lule. Madje edhe znj. Goldstein në Kinë mund të binte nga ndonjë mal kinez.
E lodhur dhe pa besim te vetja, znj. Lawson lëvizi gjatë orëve që i kishin mbetur. Është e vërtetë; ajo është tepër e moshuar dhe e lodhur për punën që bën. nga dritaret kaba të katit përdhes, ajo vështron mjegullën e ftohtë të qershorit që vjen nga deti dhe mendon për motin e California-s, me të cilin nuk u mësua kurrë. Ajo mendon për Charles-in dhe kjo i sjell në mendje që një Charles mund të shndërrohej në një tjetër, në po atë mënyrë që Charles-i i parë krejt papritur u bë i ashpër dhe i egër.
Ky mendim është i mjaftë për ta trembur në mbarim të punës dhe ditës së saj, kur, edhe pse është verë, do të dalë për të ecur rrugëve, që janë po aq të errëta dhe të ftohta sa rrugët e Alaska-s.

___________________________________________________
1. Internal Revenue Service – Kontrolli i brendshëm i të ardhurave.