Rrethi i kuadraturës
“Askush nuk e vë re një lule, sepse është shumë e vogël, dhe ne nuk keni kohë; që të shohësh do kohë, ashtu si të kesh një mik të duhet kohë” – Georgia O’Kedf, piktore dhe skulptore amerikane e shek. XX
Një, dy, tre, katër
pastaj
pesë, gjashtë, shtatë, tetë, nëntë, dhjetë, njëmbëdhjetë
korridori
çelësi
dera.
U hodh mbi shtrat. E lodhur nga puna dhe kolegët, e mërzitur nga i shoqi, rrinte me symbyllur. Po nuk i shpëtonte dot shëmbëlltyrës së mjerë të dhomës së hotel pensionit.
2x2m. e 50
dy shtretër të ngushtë,
një tryezë e vogël katrore,
dy karrige nga ato që palosen.
2×2 e 50.
Në korridor u dëgjuan hapat e zvargura të përkthyesit, që zinte dhomën ngjitur, e parafundit në korridorin e gjatë, të ngushtë e të errët. Askush nuk dinte për të më shumë se emrin, Veniamin, dhe se kish qenë në burg për agjitacion e propagandë. Dera e tij u hap duke cijatur e u mbyll duke gërvitur. Pastaj u dëgjua një psherëtimë e si duket ai u ul diku (patjetër mbi shtratin afër tryezës katrore në dhomën 2x2e50). Zëri i tij, çuditërisht i ëmbël për një njei që ka bërë aq vjet burg, dikujt i fliste. Fjalët dëgjoheshin qartë, pasi muret që ndanin dhomat ishin fare të holla, mbase prej kompensate të mbuluar me suva.
zemër ti m’u mërzite shpirt i vogël sy i bukur floriri im xhan i ëmbël e vetmja gjë e çmuar që më ka mbetur maine leibe mon petit chou pa shih ç’të kam sjell
Ajo shtrëngoi veshët me duar, që të mos dëgjonte ato fjalë të ëmbla, që e bënin më fatkeqe. Mezi e mbante një klithmë të egër, që i çirrte krahërorin.
Një, dy, tre, katër
pastaj
pesë, gjashtë, shtaë, e tetë, e nëntë, e dhjetë, e njëmbëdhjetë
ja korridori
ja dhe çelësi
dhe kjo dreq dere.
Lëshoi rrjetën prej fildispanje të gjelbër, të çarë në një vend, që mezi mbante qeset prej letre ngjyrë kafe me ca qepë e ca patate, mbi tryezën e vogël katrore. Nja dy patate u rrokullisën mbi dysheme dhe zhurma e tyre ngacmoi atë zonë të trurit ende mbetur esëll të burrit të dehur, që lëvizi në shtratin nga dritarja, ku po flinte me pamje idioti në fytyrë e lëshonte gërrhima të forta. Dhoma qe e errët, ndonëse ora ishte katërmbëdhjetë e dhjetë, pasi dritarja binte nga ana e pasme e godinës dhe përballë, gati ngjitur, kishte murin e klinikës dentare. Po nuk e ndezi dritën. Nuk i hahej. Donte vetëm të vdiste ose të ikte diku majë ndonjë mali.
Në korridor u dëgjuan hapat e Veniaminit dhe pastaj krisma e derës që cijati duke u hapur dhe gërviti duke u mbyllur e pas pak nisi ligjërata e tij.
zgjuar më je o shpirt o zog o yll o dritë e shpirtit tim syri im i zi më i ëmbëli në këtë botë suvet heart shih ç’të kam sjellë mio fiorelin dell prato o zemra ime mon amour
Po të mos ishte aq përjetësisht e mërzitur, do ta quante këtë ligjëratë të përditshme poezinë më të bukur që ka bërë njeriu, po ja që e urrente atë burrë dhe atë që merrte ato dhurata e ledhatime. Askush, kurrë, s’i kishte folur kështu. E sa shumë kishte dashur ta përkëdhelnin, sa shumë kish dashur të rrethohej me miq, me fjalë të ëmbla.
Sa shumë!
Tani rrinte në karrige, me duart e lëshuara si pa jetë, e dëgjonte fjalët e Veniaminit, që i drejtoheshin dikujt tjetër. Çfarë s’do të kishte dhënë që t’ia thoshin asaj. Qoftë vetëm një herë. Çdo gjë jepte për një fjalë të mirë, për një fjalë të mirë.
Rrinte në karrige me duart e lëshuara plumb e me sytë e ngulur diku kot.
Dy katër
pastaj
gjashtë tetë njëmbëdhjetë korridori çelësi dera.
Hu,
i merrej fryma nga nxitimi.
Kish blerë një radio.
Ç’t’i donte ato lekë që mori sot në llotarinë, që bënin çdo vit në ndërmarrje. Sa t’ia pinte i shoqi, më mirë një radio. Një radio, që do ta vinte te koka e shtratit të vet e do ta hapte në kupë të qiellit, për të mos dëgjuar as gërhimat e të pirit, as ligjëratat e Veniaminit.
Qe një radio kineze, me formë të stërgjatur, me një copë me dragonj të qëndisur me ca fije si prej ari, që mbulonte altoparlantin, me pesë butona të bardhë e të sheshtë si tastierat e pianove. Mori dërrasën e varur te pasqyra, ku mbante krehërin, të kuqin e buzëve e një kolonjë (e ç’i donte!), mori çekanin dhe dy gozhda të mëdha. U ul në shtrat pranë murit e nisi të ngulë gozhdën me nxitim. Nuk ka më nerva të durojë ligjërimet, lëpirjet e Veniaminit.
Nxiton. Po me goditjen e dytë muri i hollë s’mbajti më e gozhda doli në anën tjetër, bashkë me një copë të vogël suva.
Djall!
dhe kjo i duhej.
U ul në shtrat. Pas pak nga ana tjetër u dëgjua dera që u hap me cijatje e u mbyll me gërvitje e më pas zëri i përkthyesit.
ha më ndjeve ë më ndjeve që erdha u mërzite pa mua mon petit chouchou po edhe mua më mori malli sveety po erdha shpirt zemërush e ja edhe dhurata për ty e mos kujto se unë harroj
Ajo u bë nervoze, po vrima në mur e bëri të mënjanojë urrejtjen e të lerë të dalë përsipër kureshtjen. Ngadalë u afrua te ajo vrimë e bekuar, që të vëzhgonte ato dy qenie që shkëmbenin dhurata e dashuri, pa patur trup se e shihnin. Nuk qe nga ato që fuste hundët në punën e të tjerëve, po këtu çështja qe ndryshe. Shkaku qe më i fortë se arsyeja e ajo donte të shihte shkakun, që e bënte më të hidhur fatkeqësinë e saj. Qe e vetmja mënyrë, pasi nuk i pëlqente të pyeste e të dëgjonte ç’thoshin të tjerët për të tjerët. Bekoi vrimëzën që bëri pa dashje në mur.
Faqja ndjeu murin e ftohtë, qerpikët fërkuan suvanë, vrima e zezë u bë e bardhë…
Ah,
nga ana tjetër e murit, në dhomën ngjitur qëndronte, pa patur pikë dyshimi se e shihnin, Veniamini i shtrirë mbi dyshemenë prej dërrasash. Kurrë s’e kishte parë drejt në fytyrë. Kurrë s’kishte parë fytyrë më të lumtur.
Nga një vrimë në dysheme, e bërë nga një nyje druri e rënë, kish dalë një miushkë, e cila hante copëzën e djathit kaçkavall, që përkthyesi e mbante në pëllëmbën e dorës.