Flutur e bardhë me pulla të zeza

Autorja: Nina Pantelejeva

Përkthyesja: Abdurrahim Myftiu

Nuk merrej vesh për kë mendonte më shumë – për veten, apo për të. Për veten mendonte prej vitesh dhe i kishte ardhur në majë të hundës. Për të – ç’prej mëngjesit. Në të vërtetë ç’prej pardje. Mjafton vetëm që, largësia midis tyre, midis mëngjesit të sotëm dhe pardjesë, të shkurtohet mbi pellushin e kanapesë.
Kurse ai nuk mendonte për tjetër, veçse për veten. Dukej fare sheshti, se as mundohej ta fshihte.
Kohët e fundit, asaj nuk po i ndodhnin kurrfarë ngjarjesh; endej marramendthi nëpër një mjegull gjysmë letargjike dhe herë pas here një zë i përrgjumshëm i hidhte ndonjë pyetje, të ndrojtur e të mekur, me shpërfillje e mosbesim ndaj gjithçkaje e ndaj kujtdo. Tani kaq papritur ema po zbriste tatëpjetë asaj rrungaje të pjerrët, ku dukej se nga çasti në çast do këputej e do të binte për t’u shembur e vithisur përgjithmonë. Trupin e saj e shihte me gjurmë të harruara, e me parandjenjën e dhimbshme të shkëlqimit të shkreptimës, të vetëtimës që digjet e shuhet sa hap e mbyll sytë. Me shak, po njësoj, sa hap e mbyll sytë.
Në atë kanapé para televizorit, trupi i tij muskuloz nuk ishte aspak shkaku në fjalë.
Ky burrë u ngul në jetën e saj me turr, duke shpërthyer kanatat.
Po e vërteta qe krejt ndryshe. Ajo e kish ftuar vetë. Me mendjen e vet ai nuk do të kishte ardhur. Aq më pak do të ishte sulur me turr, duke shpërthyer kanatat. Dukej me sjellje për së mbari, ndonëse jo aq i matur e me takt. Rrallëherë qëllon që burri të hyjë kësisoj në jetën e një gruaje. Po ja që gruas i vinte mirë të ishte ashtu dhe, pas aq e aq fjalësh, burri zuri të besojë se ashtu ishte vërtet, se ashtu ishte futur, duke shpërthyer kanatat – e pse ta prishte këtë gjendje shpirtërore e këtë vetësiguri të gatuar mirë?
Ditën e parë u përshëndetën e folën dy fjalë. E jo vetëm folën. Jo, ai nuk foli. Ishte ajo që hyri me turr në jetën e vet, duke shpërthyer kanatat. Burri qe partneri që mendonte vetëm e vetëm për veten. Me atë femër, ai vetëm pajtohej, bënte si thoshte ajo, asgjë tjetër.
Si çdo mëngjes, kishte dalë me Barsin. Barsi ishte langua terier dhe hapte gropa. Me të futur turirin në dhé, niste e rrëmonte me duf me putrat e përparme. Befas, midis drurëve, fluturoi një flutur e madhe e bardhë, me pulla të zeza dhe la pas, midis trungjeve, atë hapësirë të thellë e të zbrazët që Ema e njihte mirë, hapësirë që në largësi vinte e bëhej më e errët, më e mjegullt, e palëvizshme dhe e panjohur. Basri ngriti turirin për të nuhatur – diçka fatale po i ngacmonte flegrat. Dhe, pa një pa dy, u sul pas dalmatinkës, bushtrës dalmate. Ajo ishte ekzemplar i rrallë, por për të mjaftonte vetëm një gjë – që ajo ishte bushtër.
E duke ndjekur nga afër kuturisjen e tyre të dashurisë, Ema instinktivisht ndjeu praninë e një të panjohuri. Po afroheshin hapat energjikë të dikujt. Po kërcitnin e thyheshin gjethet e thata. Në pyllin pa frymë njeriu, prania e dikujt pas shpinës, ishte më e pakta që ia prishte terezinë – pikëpyetje kjo me një numër të pafund të panjohurash – të këndshme, të pakëndshme, të rrezikshme. Ktheu kryet – qe burri të cilin e shihte ç’prej disa ditësh: te të dyzetat, me fytyrë gjatoshe që binte në sy, me një kreshtë mjekrre të gjerë, të plazmuar bukur, jo fort i lartë nga shtati, po me atë xhaketë të zezë meshini, treçerekshe deri te gjunjët, si me qenë pallto. Kishte vetulla vijëdrejtë, që i vareshin si strehë e që çuditërisht i kujtonin Barsin e saj të paqethur ç’prej një viti. Ema ishte e bindur se e kishte njohur diku edhe më parë. Po jo këtu në pyll e jo pardje, kjo dihej; ajo që nuk dihej qe, kur e si. Diçka i endej në vetëdije, diçka tërheqëse bash, sepse nuk e dinte ç’ish, se i kishte shpëtuar e nuk e kishte kapur. Dhe kërshëria e të dyve për shikimet e njëri-tjetrit po bëhej dita-ditës më e zjarrtë e më e padurueshme; kjo ishte mundësia e dytë e rastësisë, tri mundësi si rregull nuk ka.
Ema u përvidhej e u shmangej fqinjëve. Por këtij burri nuk do t’i përvidhej e shmangej. Me siguri do të ishte mysafir i vilave të asaj ane.
Midis drurëve, përsëri kaloi fluturim flutura e madhe e bardhë me pulla të zeza. Ajo sillej, Barsi e ndiqte, po nuk e arrinte, gjithmonë mbetej prapa. Dalmatinka e bukur qe, bash ashtu si ia kishte ënda atij – me qime të lëmuara të shndritshme, por qe tepër lozonjare, fluturake dhe ajo, e shpejtë si flutur, nuk qe e sërës së tij, prandaj dhe ai dalëngadalë po i rreshtej lojës me të. Kërcimat e gjethnajës së shkelur, paralajmëronin prapë diçka të paqartë. Burri po ecte tamam drejt Emës dhe dukej sheshti se nu kpo dinte ç’të bënte, të kalonte më tej apo të ndalej. Po nuk kishte pramjen e njeriut të pavendosur. Poshtë xhaketës së zbërthyer dhe trikos së trashë të përhimtë, gjoksi i gufohej e brufullohej si parzmore, gati për të hapur e qëruar rrugën për më tej.
Ngurrimi nuk po i fashitej fare – ajo rrobë e huaj, e gjetur a e vjedhur, që me zor e kishte veshur, tani i rrinte puthitur në shpatulla. shikimin e kishte hetues, peshues, jo me joshjen kuptimplotë të zakonshëm të një burri ndaj një gruaje, por disi të rëndë, të fshehtë; kurse i saji qe shikim me siklet, i paqetë.
-E frikshme të takosh të panjohur në pyll, apo jo? – theu heshtjen ai.
-Jo dhe aq. Sidomos kur i panjohuri ka një qen, dhe qeni ka shenjën se taksa është e paguar.
-Megjithatë, e trembur jeni. Dukeni në sy.
-Po ju? – u mundua me shaka ajo.
Të dy bënë para, pas qenve. Ecnin fare pranë njëri-tjetrit, një hap i ndante. Pastaj asaj i rrëshqiti këmba në ato gjethet e njoma të pabesa, ai e kapi dhe e shtrëngoi fort për bërryli e kështu vijuan të ecnin në heshtje, si shumë më të afërt se ç’ishin në të vërtetë.
Kur mbërritën pranë lumit, Ema ia bëri me dorë tatëpjetë:
-Ajo atje poshtë është shtëpia ime.
Fjalët i tingëlluan si ftesë, por me vetëdijen e plotë se duhet të tregohej së paku e arsyeshme. Gati sa nuk i shpëtoi për ta pyetur: “Po ju ku banoni?”, por në sekondën e fundit e la. I interesonte ai, e jo ku mbathte e zbathte këpucët. Këpucët i kishte me taban të trashë, të forta, të rregullta.
-Vetëm jetoni?
-Ua lë juve ta gjeni.
-Kështu përgjigjeni gjithmonë, me shumë kuptime?
-Sipas rastit. Më së shumti nuk përgjigjem fare.
Një oborr i madh mbushur me drurë e fshihte vilën e saj të vogël nga sytë e fqinjëve. Burri në heshtje hodhi vështrimin rreth e qark. Ema hapte e mbyllte brava njëra pas tjetrës, a thua se po hynte në një këthejllë. Në kështjellën e saj.
Në prag burri u ndal dhe nguli sytë te një radhë maskash nga ato të teatrit të pantomimës, që ishin vënë në radhë pranë njëra-tjetrës. Fytyra tmerrësisht të ngrira, diku më të ngrysura e diku më gazmore, me sy të mëdhenj të zgurdulluar si me qenë sy miu të zbrazët, mbulonin muret tej e tej – magji e lashtë, e ardhur shekujsh, për të trembur të tjerët e gjithaq për të vigjëluar.
-Kjo është shoqëria juaj?
-Këta janë fëmijët e mi, – vuri buzën në gaz Ema. – Kam klientë deri edhe nga Japonia. Edhe ata, edhe unë jemi të kënaqur. Ju ndjellin frik? – bëri ajo me dorë nga muret.
Ai nuk hapi gojë, a thua nuk dëgjoi gjë. Sytë i kishte nga maskat, por si duket, nuk i shihte, i kredhur ashtu siç ish në atë hapësirë të vetën, ku njeriu u fshihet të tjerëve, më të rrallë edhe vetes, dhe vetëm si përjashtim lejon të hyjë ndonjë person tjetër i jashtëm. Në atë hapësirë, Ema nuk ka hyrë. Ende nuk ka hyrë – mendoi ajo. E vërteta qe se ishte ende shumë herët për një gjë të tillë.
Maskat e pantomimës nuk ia kthenin vetminë në pavetmí, por i hiqnin mërzinë. Dhe ajo jetonte në vetmi pa mërzi, duke u përpjekur që të panatyrshmen, ta merrte si të natyrshme. Tani prania e këtij burri, gati të panjohur, i tregoi sa lehtë mund të ishte krejt ndryshe, sa e mundshme për t’u realizuar thjesht e plotësisht. Por në mënyrë të rastit dhe pa u varur prej saj.
ai vështronte maskat; ajo – atë. Dikur e diku e kishte njohur. Vetëm se nuk po i ftekej kur, ku e si.
-Më duket se jemi parë diku, – i tha.
Sytë iu shpërqendruan dhe pastaj lanë maskat e u kthyen nga ajo, nga fytyra e saj, – sy të çelët, të ftohtë, madje jomiqësorë. Për herë të parë jomiqësorë. Pataj ai vuri buzën në gaz. Buzëqeshi. Me një buzëqeshje që e ndryshoi krejtësisht. Në vend. Me njërën faqe që ndillte frikë, me tjetrën që joshte. Gishtërinjtë zunë të shkonin e të vinin duke ia mbërthyer shpatullat si darë e duke i lënë pas një gjsymëdhimbje të këndshme. Buzët e tij ishin darë edhe më e fortë se ajo e gishtërinjve. Drejt e në mish, pa ceremoni. Ceremonitë gjithmonë i kishte dashur, por koha ua kishte vrarë kuptimin – ia kishte zbritur jetën deri në shkallën e maskave të teatrit të pantomimës.
Duart e fërkonin dhe e shtypnin jo me etje, por me afsh e zjarr, me një tërbim të pashpjegueshëm, a thua se ai po i merrte hak dikujt për gjësendi. Kurse ajo ende nuk e dinte çfarë e trembte e çfarë jo. Prandaj vazhdoi:
-A doni të hamë drekë? Po kalon ora dy.
Afërmendsh që e kishte marrë uria keq dhe pranoi menjëherë. Për turp menjëherë. U ul aty nga mund të shihte prej dritares oborrin plot me drurë dhe, më poshtë, portën prej hekuri të kyçur, të lyer me të bardhë, si dhe ferrëbardhën e dendur që e mbulonte. Me sy bëri një rreth që kalonte nga tryeza, shkonte te porta, dhe kthehej përsëri aty ku qe ulur. Ndoshta priste dikë, pa qenë i sigurt as se kush do të vinte, e as në ç’minutë do të vinte. Po edhe Ema qe në pritje. Priste ndoshta të bëhej bashkë me të për diçka, për diçka që nuk e dinte. Mundësi kishte, ose të paktën përpiqej, çka nuk ishte gjë e vogël.
-Kë pyet? – pyeti ajo, kësaj radhe me “ti”.
-Të zotin e dalmatinkës.
-Kujtova se ishte e jotja.
-Edhe mua ashtu po më duket tani.
-Më vjen mirë që e presim bashkë të dy, – tha ajo.
-A do t’i vijë mirë edhe burrit tënd?
-Prej kohësh nuk kam burrë. Burrat nuk para i duan gratë e pavarura.
Vështrimi i rrëshqiti nga floku i qafës në pulloverin e gjerë e në xhinset e puthitura pas trupit e deri te këpucët sportive të reja e të shtrenjta – për të vlerësuar çfarë jendjeje shpirtërore ka një leshzezë e imët, e rrethuar prej maskash pantomime. Kurse ajo i shpjegoi:
-Njerëzit e mi u munduan që unë të mos varem prej askujt. Madje as nga vetja ime.
Ai bëri një rreth me dorë.
-Po – tundi kryet ajo. Donte t’i shpjegonte me sy atë që nuk mund t’ia thoshte me fjalë – dëshira dhe nevoja dolën gjëra krejt të ndryshme dhe teka e saj për të qenë absolutisht e pavarur, e humbi magjinë e saj menjëherë, sapo u shndërrua në diçka të domosdoshme e të pashmangshme. Ngutej t’ia bënte me dije, apo t’ia provonte, para se të mbaronte koha, e para se të dy të ndaheshin si në atë herën e parë që kujtonin se ishin njohur e nuk e dinin.
Barsi vazhdonte pa pra, t’i merrte erë dalmatinkës poshtë bishtit. Po binte muzgu. Ema ndezi llambën. Burri lëshoi me kujdes perdet e dritareve, që të mos shihej as edhe një fije nga jashtë.
-Më quajnë Ema.
-Ema? Nuk e dija, – fërgëlloi ai, sikur në atë çast i kishte dalë gjumi.
-E nga ta dish? Hera e parë që njihemi.
-Po ti sikur mendon të kundërtën.
Iu avit ngadalë, pa u ngutur. Po i jepte mundësi të sprapsej, por ajo nuk ia ndau sytë. Atëherë, me të dyja duart, i ngriti lart pulloverin e madh të thurur trashë dhe ia hoqi. Leshi i pulloverit i fshiku faqet. Mbi supet e tij Ema shihte sytë e zbrazët të maskave – vrima të rrumbullakta të zbrazëta, kurse pas tyre – hapësirën përherë monotone të ditëve të jetës së vet. Si me qenë fëmijë të saj të mplakur, maskat e paralajmëronin, duke i thënë se vigjëlonin mbi të, pa e mbrojtur, sepse nuk kishin krahë për atë punë. Ema palosi qepallat. Vetëm kështu mund ta bënte të vetën gjithë atë ditë. A kishte kuptim? Jo marrëzia. Arsyeja e saj e stërvitur, a kishte kuptim. Në garderobë ruante një kujtim, mbytur në naftalinë – kapelën e gjyshes së saj.
Kishte ardhur koha ta flakte.
Burri po gërhiste. Në ëndërr – zhgjëndrrën e vet, i dukej sikur frynte era. Në ëndrra i endeshin vegime të papara ndonjëherë, por gjithmonë me tinguj e zhurma të njohura. Pra dilte si imagjinatën dëgjimore e kishte më të dobët. Ose, që të mos e rëndojmë shumë, të trembur nga era. Era vrundullohej pa pushim te dritaret e saj, qëndronte sipër gjithçkaje tjetër, dhe vinte poshtë degët e drurëve, ferrëbardhën e dendur mbi portë, si dhe vetë Emën.
U zgjua pas një ore e ca. Në çastin e parë mjekrra leshtore e parruar e burrit në krah, e shtangu. Dhe, me lëvizjen e parë të saj, shtangu edhe ai. Pra, një pikëtakim e kishin. Fërgëlluan e u ngritën. Të dy.
Pastaj zunë vend në kanapé para televizorit shumë pranë njëri-tjetrit. Por jo aq pranë, sa ç’do të donte ajo.
Befas ema ia nguli sytë ekranit pa iu ndarë – kishte kuptuar përse nuk janë kaq pranë, sa ç’do të donte të ishin. Po jepnin identikitin e portretit të njërit që kërkohej, të një “wanted”. Ajo drejtoi trupin dhe tha me zë të ulët, në cakun midis urdhrit dhe lutjes:
-Duhet të t’i pres vetullat.
Në sytë e tij, për herë të dytë, ç’prej se qenë takuar, u shfaq një shkëndijë urrejtjeje, çka nënkuptonte se, për një ditë si kjo, mund të ndjeje dhimbje deri në fund të shpirtit.
-Nuk të pëlqejnë? Apo çfarë? – pyeti ai.
-Bien shumë në sy dhe mbahen mend, – ajo bëri një ndërprerje, dhe pastaj vijoi me nxitim. – Edhe ty të nxorën në ekran – me fytyrën gjatoshe dhe vetullat vijëdrejta si strehë.
Ai ra në heshtje, as i befasuar, as i pabefasuar.
-Vras mendjen e habitem se nga të njoh. Dhe si mund të të harroja duke mos pasur asnjë shenjë a gjurmë prej teje. Nuk më kanë tërhequr aq shumë burra, sa mos të mbaja mend ty. Ke vrarë njeri? – pyeti ajo e trembur nga fjalët e veta dhe, pa pritur përgjigjen, vijoi. – Sidoqoftë, vetullat duhet t’i presim. Se të ndërron pamjen. Duket qartë, se ai që të ka bërë identikitin e të përshkroi në televizor, nuk ta di emrin. Por vetullat t’i ka mbajtur mend. Nuk është aspak e vështirë, – fliste shpejt, me fjalë të palidhura, duke u hedhur degë më degë, me frikën se, po të ndalonte, do të bëhej hataja.
-Mund të rrish këtu sa kohë të duash. Por, me këto vetulla, nuk mund të fshihesh gjatë. Kur të njoha unë, edhe të tjerë mund të të njohin. Dhe ta dish, fati yt, ç’do të bëhet me ty, ka të bëjë edhe me mua.
I futi gishtërinjtë në leshtë e mjekrrës dhe zuri t’ia krehë me to, a thua se donte t’i hynte thellë, mirëpo sytë e tij i dilnin përpara si maska pantomime.
-Nuk ke fytyrë vrasësi, – tha. – A mos je bërë rastësisht i tillë?
-Nga e ke këtë siguri që kam vrarë?
-E njoftuan në lajmet – “krim i rëndë”.
-Qenë dy me thika, tamam përballë meje. Dhe atëherë u kujtova – i kisha vënë re në bankë, kur tërhoqa paratë – zëri i vinte i shurdhët, i mbytur, i ulët, a thua se dyshonte edhe te heshtja vetë – se edhe heshtja mund të dilte dëshmitare. Më pas vijoi të flasë me qejf. – Të vërtetosh vetëmbrojtjen, është më e pamundur se të zhdukesh.
-Pse, si e paske ndarë mendjen? Të përpiqesh të mos jetosh më?
-Përpiqem t’ia mbath.
-Vetëm për punë parásh…
-Vetëm mos më hidh dyshim edhe për shtatë mëkatet e vdekjes – prapa perdeve hodhi sytë në oborrin e errët dhe ia mbajti dorën shtrënguar: – Sa më pak të dish, aq më mirë është edhe për ne të dy. Trembesh nga unë?
-Pas gjithë asaj që ndodhi midis nesh…
Ai e ndërpreu.
-E shoh, e shoj. Je e shtangur, e hutuar. Ke të drejtë. Vetë prania ime këtu është kërcënim për ty. – Po e vështronte me sy hetues, mosbesues, si në mëngjes te shtegu i pyllit. Pastaj vijoi: – Me siguri edhe i dyti më kërkon. Dhe nuk e di ku ta kem mendjen më fort – te ai i dyti apo te policët.
Ema nxori gërshërët dhe i hapi e mbylli frap-frap në ajër. Në dysheme ranë qime të holla të zeza. Vetullat e rënda të kreshpëruara pak e nga pak, u lehtësuan – u bënë më të buta, më të thjeshta, më të rëndomta, si të çdo njeriu, që nuk bien në sy. Dhe nuk qenë më vijëdrejtë si strehë. ajo shkurtoi edhe cepin e poshtëm të mjekrrës, ngriti më lart jakën e trikos, e hetoi të tërin dhe mbeti i kënaqur. Kurse ai mblodhi në një copë letër qimet e rëna përtokë, i hodhi shuk në vatrën e oxhakut dhe u vuri shkrepësen.
-Për mua, nuk ke arsye të më vrasësh, apo jo? – u mundua të vijojë me shaka Ema.
-Ti gatuan gjëra të shijshme, është koha të hamë darkë. Pastaj shohim e bëjmë.
-Domethënë, nuk po pret vetëm të zotin e dalmatinkës.
-Kushdo që të vijë, e kam për detyrë ta pres ashtu si i ka hije. Ata, me të cilët e bëmë rrugën bashkë në klasë të parë, do t’i presim mirë. E tmerrshmja është se brenda një çasti, rashë jo vetëm nga klasa e parë, por rashë fare.
-Nga avioni? – u mundua prapë të bëjë shaka, dhe prapë e sigurt se nuk do t’ia dilte mbanë, ose se shakaja nuk do të kishte suksesin që priste.
-Për fat, rashë nga treni. Nuk isha i kënaqur, nuk më mjaftonte rehatia, po bash nga kjo përfitova – më dolën përpara me thika, e jo me kallashnikov. Dhe tani më ka mbetur vetëm një rrugë – të zgiqem prapë në ndonjë vagon.
-Jo të gjithë trenat kanë klasë të parë, – saktësoi Ema.
-Tani për tani nuk bëhet fjalë fare për klas vagoni, – ai hapi krahët me nervozizëm e u ngrit, a thua se karriga prej kashte, ku qe ulur e tani kërciti, ishte çarku ku kishte rënë, pa e ditur e pa shpëtim.
-Më kollaj njeriu hipën në tren mallrash, – tha Ema.
-Unë jo vetëm duhet të hapi, por edhe të lind përsëri. Po t’ia dal mbanë, kuptohet. Të lind rishtas në moshën dyzet vjeç. Mrekulli! Po gjallë, ama! E kjo nuk është pak. Kufiri me milimetra e ndan.
Mezi u mbush me frymë nga pafuqia – se nuk kishte kë të godiste, kjo qe. Dhe nuk kishte për të pasur kë, për një kohë të gjatë. Pa e ndjekur ekranin, zu të ndërrojë kanalet mekanikisht – me shpejtësi skëterre atje gjallonte një realitet tjetër, që vetëm nga ana e jashtme i ngjante realitetit të vërtetë. Prandaj dhe milimetrat zgjateshin e zgjateshin e bëheshin kilometra. Më pas, nervozizmi i ra e u shua, sa çel e mbyll sytë, ashtu si edhe i kishte ardhur. Me zë të qetë tha:
-E, prapëseprap, ti ke frikë prej meje. Sado që mundohesh ta fshehësh. Të admiroj për mundimin.
-E përse të kem frikë? Ti nuk je vrasës. Gjithçka tjtër është rasti.
Ai përsëri shpërtheu:
-Nuk ka “je” apo “nuk je”, ka fakte. Dhe faktet flasin kundër meje. Ose unë, osta ata. Gjendje të mesme nuk ka. E di, ku e si të godas. Asisoj që, nga goditja e parë, i pari të bjerë. Dhe ra. Por ra top në vend, i vdekur.
Ai zgjati dorën.
-Ema! Eja! Duhet patjetër ta ndjej që nuk ke frikë prej meje.
E puthte me afsh e pa pushim, a thua po i thoshte lamtumirë jetës së mëparshme. Lamtumirë për një kohë të gjatë. Të gjatë e të panjohur. Ndoshta përgjithmonë. Buzët rrëshqitnin në lëkurën e saj me forcë, duke përvijuar strehëzën e fshehtë, ku do të mbante frymën. Dhe kush nuk është i gjallë, nuk ka as faj. Po dhe bëhet askushi. Më mirë i gjallë e askushi, se e kundërta. Gjithmonë mund të bëhesh dikushi. Puna ësthë – çfarë dikushi.
E kërkonte Emën, e donte; të paktën që, për disa minuta të numëruara, të bëhej fir e të hynte në atë materie ku nuk ka as faj e as detyrë, por vetëm emocion; mirëpo vetëdijen, si përmes tymi pishtarësh e me hap prej nazisti, ia shkelnin ata të dy me thika përshkënditëse, ia shkelnin dhe, me gozhdët e rënda të çizmeve të tyre, i linin vrima të hapura në tru. Përse të zhdukej ai në vend të tyre. Por e dinte mirëfili – askush nuk e njeh këtë pyetje. Aq më pak e njeh ligji.
-Ema, më duhet të ta them – prapë do t’i jepja një goditje si ajo. Madje edhe më të egër. Çdo minutë që kalon ma bën tërbimin edhe më të furishëm. Për një maskara, jetën ma mori lumi me gjithsej. Po ti, më thuaj të lutem, nuk ke frikë nga unë, ë?
-Kam frikë se do të të humbas, dhe kur pa, tamam kur të gjeta. Se i kisha humbur të gjitha shpresat.
Zëri i vinte i qetë, më i qeti zë që nga mëngjesi i asaj dite kur qenë takuar.
Barsi dhe dalmatinka flinin në dy kënde të kundërta të dhomës; herë pas here nxirrnin tinguj të çuditshëm, si ata që nxjerrin njerëzit në gjumë kur shohin ëndrra të frikshme.
-Nuk ta di as emrin, – vijoi ajo. – Dhe nuk të pyes për asgjë. As nga vjen, as ku shkon, as kë ke. Ne të dy jemi jashtë njëri-tjetrit. Unë, ti dhe këto orët së bashku. Vetëm se, po të mundesh, mos harro që bëj hije edhe unë mbi tokë!
Mëngjesin e nesërm gruan e zgjoi një angullimë e zgjatur, e pandërprerë dhe e ngjirur. Dalmatinka qante me kuje dhe tërhiqej zvarrë e ngashërehej derisa gati mbetej pa frymë. Por zinxhiri i Barsit ishte aty, i ngrirë; e ngrirë e edhe këmba prej hekuri e krevatit. Kurse vendi në shtrat krah Emës, qe i zbrazët e i ftohtë.
Që ai të ikte pritej, madje pritej të ikte pa thënë lamtumirë, por njeriu i shkretë gjithmonë befasohet kur sheh se ka ndodhur ajo që nuk kish dashur të ndodhë; sepse shpresa është ajo që ikën e fundit.
Nuk e kish pyetur ç’të bënte me dalmatinkën. Nuk e dinte e tija qe bushtra apo e dikujt tjetër. Po ku ka burrë që ikën e fshihet bashkë me qenin e vet? Dalmatinka ndoshta edhe ajo ishte larguar nga shtëpia e kishte marrë rrugët, e kishte kërkuar të zonë dhe e kishte gjetur, e tani instinkti i thoshte, se ai prapë qe zhdukur.
Nuk duhet ta gjente përsëri. Askush nuk duhet ta gjente.
Ema u ngrit dhe zu të fshijë gjurmët e lëna nga prania e tij. Dje ai shkrepi një fije shkrepëse dhe e hodhi në vatër. Sot ajo shkrepi një të dytë. Ai nuk do të kthehej, donte apo nuk donte ta besonte Ema.
Më pas, ashtu si çdo ditë, zunë të venë në pyll. Ema hapte sytë që dalmatinka të mos e shpinte në vende ku mund të rrëshqiste e të rrëzohej – se kafshën e gjorë e joshte hapësira e zbrazët e panjohur mes drurëve të pyllit të thellë, e cila sa më larg shkoje aq më e errët bëhej, më e mjegullt, më e palëvizshme e më e panjohur – me siguri ai andej kishte vajtur e qe bërë fir.
Barsi bridhte i lirë. E vetmja qenie që nuk do ta braktiste Emën. Vetë Ema deri para fare pak kohësh, nuk e kishte për gjë të braktiste këdo qoftë pa pikë ngurrimi, me mendjen se njerëz, sidomos burra, ka pa numër e pa hesap, e nuk mbarojnë kurrë. Mirëpo, në një ditë të bukur, përnjimend i mbaruan. Por për të, njëlloj qe, njëlloj, si të ishin këtu si të mos ishin.
Tani gjëja më e rëndësishme ishte që dalmatinka të mos i shkonte prapa gjurmëve e të mos i vente pas si flutur e madhe e bardhë me pulla të zeza. Fluturat e bardha bien në sy që larg.
Ema e hoqi nga qafa Barsit shenjën e taksës së paguar dhe e flaku në një hon të thellë mes gurëve. Përndryshe, të gjitha dalmatinkat njësoj janë – të bardha me pulla të zeza.
Pas shumë muajsh, Ema mori një letër. Nga larg, shumë larg. Letër në vilën pranë pyllit nuk kishte marrë ndonjëherë. Brenda në zarf ishte vënë një kartolinë me lule; në anën e prapme – urime për një pranverë të lumtur. Në vend të nënshkrimit – një vizatim prej dore të pastërvitur – një tren mallrash. Në ballë të tij, nga lokomotiva dilnin shtëllunga tymi, tymi të dendur e të zi.