E vdekura
Zakonisht vdekja
është vetëm një fëmijë
fytyrëtrishtuar
që del nga nata
pa qëllim
pa frikë
një fëmijë i gjorë plak
që e lëshon dorën
mbi zemrën time.
M. Benedeti
Dikush, nuk munda ta mbaja mend as se kush ishte dhe as në çfarë momenti të saktë të ditës, më tha se Ajo qe kthyer. Në morinë e madhe të punëve, dita qe vërtetë e rrëmujshme, nuk di pse nuk e kisha përfillur atë njoftim.
Afër darkës, kur e lodhur sa s’thuhet, u shtriva me kokë të boshatisur nga mendimet, një shkëndijë e beftë më ndriçoi kujtesën: Ajo qe kthyer, “Ta marrë djalli” thirra me zë të lartë, “qysh qe kthyer? A ktheheshin njerëzit nga vdekja?”.
Mirëpo qe e kotë të protestoja e të mos e besoja atë histori – dikush ma kish thënë, më kish njoftuar për këtë, pra ishte fakt kthimi i saj. “Si fakt?” thashë sërish me vete, “fakt se ma kish thënë dikush, i cili as që më kujtohej se kush qe. Po prova?”, vazhdova të flisja me vete. Më pas, kutesa shtonte: jetonte krejt e vetmuar dhe e mbyllur në shtëpinë e saj të dikurshme dhe e vetmja lidhje që mbante me botën ishte telefoni… Por mua, mua si nuk më kish marrë në telefon? S’ma dinte vallë numrin e ri? Apo, më mbante mëri qysh atëherë… Brofa në këmbë dhe u gjenda me çantën e dorës së hapur, duke rrëmuar nëpër xhepat e dhe kuletat e saj. Asgjë. Kisha frikë se mos kujtesa po m’i trillonte të gjitha këto, njërën pas tjetrës dhe u revoltova kundër vetes, ndërkaq dora po hapte zinxhirin e një xhepi, që ndodhej krejt i fshehur në pjesën e poshtme të çantës. Që andej doli me një copëz letre e verdhë, ku qe shënuar qartë një numër telefoni. E ndjeva me të tërë trupin, që m’u drithërua, se qe i saji.
Kur e mblodha veten, bëra ta formoj atë numër telefoni dhe vetëm në çastin kur i kisha rënë numrit të parë, pikasa që ishte me një shifër më tepër se numrat e zakonshëm.
Prefiksi i botës tjetër – ligjëronte truri im që s’më bindej më.
Prita një sekondë dhe, për çudinë time, zilja u formua e plotë dhe e rregullt në anën tjetër, që me siguri s’kish për t’u përgjigjur kurrë njeri. Zilja vazhdonte të binte dhe unë prisja, pa pritur gjë. Zilja këmbëngulte të zgjonte dikë nga përgjumja, që u zgjua mundimshëm dhe foli…
Ishte zëri i saj, o perëndi! Ishte zëri i saj që unë e kisha harruar krejt pas atyre 20 vjetëve mungese të gjatë. Pata frikë se mos më ndalej zemra dhe e mbylla me frikë telefonin. Më ishte krijuar përshtypja se e fliste me zor shqipen, si një njeri që ka vite pa folur.
Ç’gjuhë flasin të vdekurit? Ç’gjuhë flasin të vdekurit? Ç’gjuhë flasin…
Më kishin kapur ethet.
Tri ditë e tri net nuk dola dot nga kllapia.
Ditën e katërt, si të mos kish bërë gjë vaki, shpejtova të kaloja nga shtëpia e saj që ndodhej në një rrugicë qorre, mes një morie rrugicash, në anën tjetër të qytetit. Nuk dija kush jetonte tani në atë shtëpi, pasi prindërit e saj kishin vite që kishin vdekur. Shtëpia nuk kishte ndryshuar shumë. Vetëm gardhi që e rrethonte ngjante i ri i fort, nën atë bimësi të likmasur shkurresh që gati sa s’e hidhte përtokë me peshën e saj.
U ngula përballë shtëpisë në një largësi jo të madhe dhe prita. Orët kalonin dhe porta e saj qëndronte e vulosur si porta e ndonjë kripte. Frymë njeriu. Dikush fiku, pastaj, dritën e pakët të fundditës dhe muzgu i rëndë, si një perde pellushi e errët, u plas menjëherë mbi mua. Kaluan edhe dy orë të tjera, por askush, nëse ekzistonte njeri, s’u kujtua të hapte dritën në shtëpinë ku ishin fiksuar sytë e mi prej kohësh dhe që tani, prej rrathëve të dritës ngjyra – ngjyra që më dilnin përpara, e shihja fantazmagorike.
U kujtova që metra më tej ndodhej një kabinë telefonike. U përpoqa të formoja numrin e saj, pa ia ndarë sytë shtëpisë që ishte kthyer tashmë në një siluetë të zezë, në një sfond të errët, që ende dukej nga cepi i fundit rrugicës, ku ndodhej kabina telefonike. Ai numër nuk ekzistonte. Boshllëk. E provova një herë, dy herë, tri herë… numri nuk ngjizej, asnjë sinjal nuk formohej, hapej vetëm boshllëk, boshllëk pa ngjyrë, ishte një hiç i bardhë, e megjithatë, aparati telefonik funksiononte. E kuptova se i qeshë futur një loje të kotë e të rrezikshme që po më shkatërronte nervat. Vendosa të harroja gjithçka, edhe numrin e telefonit të cilin e flaka bashkë me pusullën e verdhë, edhe shtëpinë me portë kripte edhe kthimin e saj nga vekja… Dhe, lëviza këmbët. Ndërsa ecja dhe i qëndroja besnike harrimit, e ndieja veten të lehtë e të çliruar, me një lloj kënaqësie të çuditshme që po më vinte nga një botë tjetër e që qarkullonte nëpër eshtrat e mi si lëndë magjike. Befas u ndodha ballë për ballë me një mall të madh. Nuk ishte brenda meje, sepse unë s’mund ta mbaja dot peshën e tij kozmike; kishte mbushur të gjithë hapësirën që më rrethote dhe shkonte larg, përtej 20 vjetëve të kaluara…
Ajo kish qenë mikesha ime më e ngushtë. Deri ditën që ai hyri midis nesh. Ose më mirë, deri në çastin kur qëlloi rasti në shenjë dhe unë u njoha me të.
S’kisha pikasur asfare që në jetën e mikes sime ishte futur dikush. Në jetën që ajo e ndante me mua. Një dikush që do të futej, apo ndoshta qe futur, edhe në intimitetin e saj, atje ku nuk s’arrija dot – kur ajo më shpuri për vizitë në shtëpinë e tij. Hymë në një dhomë që dukej se qe krijuar enkas për të ndjellë mrekullira. Mbulesa e kolltukëve të rëndë, perdet që ofshanin madhështi, mbulesa e moçme me gajtanët e tryezës së rrumbullakët, qenë prej kadifeje ngjyrë vishnjeje të thellë, ndërsa vetë mobiliet e vjetra, sikur psherëtinë kur ne u futëm brenda. Gjithçka aty ruante një fshehtësi.
Nga pesha e mllefit të madh që mbaja hopa në krahë kundër atij burri të panjohur që po më rrëmbente dhunshëm gjysmën time, hapat e mi gjërmonin në dyshemenë e fortë të asaj dhome.
U ula në një cep nga fundi, në krah të një rafti librash. Ata të dy ishin përballë meje, në një klimë krejt të tyren, aq larg meje, sa më ndihmonte vetëm një teleskop ndjenjash të mbaja njëfarë kontakti vizuel me ta, me kozmosin e vogël të tyre. Mbi kokë kisha një fener të varur me spërdredhje të holla metalike. Ndodhesha, pa dashur, poshtë ujëvarës së dritës së tij të butë ngjyrë vishnje që ma kish qullur e shkrirë krejt gjithë mllefin tim të madh kundër tij. Kështu pra, ndodhesha pa pikë mllefi në veten time, kur, befas, kuptova që ata të dy kishin kohë që bënin dashuri. Sepse, lëvizjet që i afronin trupat e tyre ishin të natyrshme, të lehat, të mësuara, të cilat unë po i ndieja në tërë qenien time dhe prapë u kujtova se i kisha ndier vagullimthi edhe kohë më parë. Ata po bënin dashuri nëpërmejt meje.
Kisha ngrirë poshtë ujëvarës së fenerit dritëvishnjeje. Kisha frikë se po të bëja qoftë edhe një lëvizje, do t’ua prishja harmoninë e dashurisë. Dhe, atë çast, atë çast zbulova se qeshë unë që e dashuroja vërtet të dashurin e mikes sime, se Ai qe për mua Ajo, me tërë intimitetin e saj që unë s’e kisha timin, plus seksin, tjetër, të cilin nuk e kisha njohur deri atëherë, por që po më tërhiqte verbërazi pranë vetes. Dhe Ai, pikasa që dhe Ai po vinte drejt meje, ngaqë Unë i formova gjysmën tjetër të dashurisë së tij, dhe ai e dëshironte atë të plotë. Por ajo nuk arriti dot ta kuptonte magjinë e këtij Triniteti. Nuk e kuptoi dot kurrë, që ne të dyja ishim dy rreze drite që konvergonim në një pikë – dhe, Ai qe pika.
Ajo u largua. Unë sërish e desha shumë tek Ai që vazhdonte ta dashuronte. Pastaj ajo vdiq nga një rastësi e pakuptimtë. Unë prapë e gjeta dhe e desha tek Ai dhe u mundova ta ngushëlloja dashurinë e tij tashmë çyryke. U mundova të isha një më shumë seç isha.
Nuk mundëm të bënim dot kurrë dashuri. Ishim të gjymtë, diçka na mungonte, kishim një gjymtyrë më pak, një gjymtyrë të domosdoshme, ndoshta më kryesoren.
Varrit të saj i mungonte rrasa e mermertë që kanë të gjitha varret e tjera. Kishte vetëm një gur varri të lehtë dhe një kufi varri. Asgjë tjetër.
Kjo më qetësonte, ngaqë më dukej se ajo mund të kalonte edhe këtej, duke qenë andej, dhe prania e saj këtej do të më ndihmonte në dashurinë time, në dashurinë tonë ndaj tij. Por, ajo sërish s’po kuptonte…
Vitet kalonin dhe ne të dy, ai dhe unë, takoheshim dhe ritakoheshim duke u munduar të gjenim atë që nuk ekzistonte, deri sa nuk u takuam më. E kishim kuptuar se shqetësonim dikë që kërkonte vetëm paqe…
U ktheva në shtëpi, me shpirt në fund të këmbëve, nga malli për të vdekurën dhe për magjinë e humbur. Shkova te telefoni. Kujtesa ime këndonte numrin e saj…
“Jam unë” thashë zëdredhur, dhe mbajta vesh zërin që mezi fliste shqip dhe që papritur qe kthyer në zë fëmije. “Të njoha, si dukesh?”, “Mirë” vazhdoja unë. “Po ti?”, “Mirë, jam shëndoshur pakëz… dëgjo, kostumi yt i kuq indian më rri i ngushtë te vithet, e kam në trup”.
Pra, ishim pajtuar. Ajo po më quante sërish mike të ngushtë, pas tërë atyre viteve. Kishte veshur kostumin tim, si atëherë kur i ndërronim rrobat për të rrëfyer se ishim të njëjta, se duheshim shumë, se as rrobat nuk mund të na dallonin…
“Jam kthyer të të falënderoj…”
O Zot, ajo po më falënderonte pse isha ndarë nga Ai, pse nuk qeshë puqur kurrë fizikisht me të. Pra, asaj i qe dukur krejt e rëndomtë historia jonë e perëndishme: unë i paskësha rrëmbyer të dashurin dhe tani ajo më falënderonte… Oh, ajo s’kish për të kuptuar kurrë më, s’i kish mbetur asnjë shans për të marrë vesh…
Shpirtlënduar, mbylla telefonin dhe u ula. Kokën e kisha rrokopujë. Nisa t’i analizoja edhe njëherë të gjitha nga fillimi, me të tëra hollësitë që më vinin në mendje. Befas pata një ndjesi të çuditshme, por të sigurt: kisha kuvenduar me veten time. Historia e telefonit dhe e të vdekurës qe një trillim i mendjes sime të ekscituar, një instrument që më kish vënë përballë ndërgjegjes e më kishte bërë të flisja me të. Ngaqë kisha nevojë. U qetësova. Dhe, vetëm atëherë hapa, e vendosur, dollapin e rrobave…
E kisha para syve varësen e rrobave, ku një ditë më parë kisha vënë kostumin e kuq indian. Ishte bosh. Në një cep varej e vetme kordelja e blertë e përjetshme e të vdekurës.
Atëherë e përfytyrova tek shkonte sërish udhës së vdekjes me kostumin tim të kuq, pa mëri në zemër dhe me buzëqeshjen naive e të kënaqur të njerëzve që i kuptojnë gjërat siç duan vetë.
2 korrik 1992.